چرا برای جلوگیری از آلودگی زمین زباله ها بازیافت نمی‌شوند؟

به گزارش رمزگشانیوز؛ شقایق نوری - کارشناس ارشد مهندسی صنایع؛ آلودگی زمین پیامدهای فاجعه باری به ویژه در مورد انسان، آب، کیفیت خاک و بقایای حیوانات در بردارد. سازمان­ های حفاظت از محیط زیست اثبات کردند که اگر زباله‌های موجود در محل‌های دفن زباله به زباله‌­های قابل استفاده مجدد، بازیافتی یا ارگانیک تفکیک نشوند، این اثرات حتی می­تواند مخرب ­تر باشد.

 از زمان ظهور صنعتی شدن، فعالیت‌های بشری به تدریج باعث تخریب زمین شده است و باعث ایجاد بیماری­‌ها برای انسان‌، حیوانات، کاهش ظرفیت حمایت از اکوسیستم و اشکال مختلف زندگی شده است.

آلودگی طی چه فرآیندی رخ می­‌دهد؟
آلودگی زمین به زوال سطوح زمین و زیرزمین نیز اشاره دارد که علت آن تجمع مواد زائد جامد و مایع است که آب‌های زیرزمینی و خاک را آلوده می‌کند. این مواد زائد اغلب به عنوان زباله جامد شهری شناخته می‌شوند که شامل زباله‌های خطرناک و غیر خطرناک می­‌شود. محل‌های دفن زباله مدرن برای کاهش آلودگی آب ‌های زیرزمینی مجاور باید کاملاً مهر و موم شوند. در واقع ابتدا باید زمین با خاک رس پوشانده شود و یک لایه نازک از پلاستیک انعطاف­ پذیر در بالای لایه خاک رس قرار گیرد. این امکان جمع ­آوری شیرابه (مایعی که از محل دفن زباله عبور می کند و ممکن است سموم را از زباله ها خارج کند) را فراهم می‌کند.

 شیرابه باید از طریق یک سیستم زهکشی جمع‌ آوری شود که بتواند این آب آلوده را از طریق لوله‌‌ها به استخری منتقل ‌کند و در آنجا آن را تصفیه کند تا بتواند سموم را قبل از رها شدن دوباره به محیط، خارج کند. با ریختن زباله‌ها در توده‌های در حال رشد، در یک تپه محکم فشرده می‌شوند و هر روز با یک لایه خاک، سطح زباله‌ها باید پوشانده شود تا از ایجاد بو و مشکلات جوندگان جلوگیری کند.  در انتها محل دفن زباله تکمیل شده باید با یک لایه دیگر از خاک رس و پلاستیک نازک مهر و موم شود. سپس روی آن را باید با چند فوت خاک پوشاند تا گیاهان روی آن رشد کنند. اگرچه محل‌‌های دفن زباله مدرن برای نگهداری زباله‌‌های سمی طراحی شده‌اند، اما نشت‌ها اتفاق می ‌افتد.

 بنابراین، محل های دفن زباله همچنان برای محیط زیست و سلامت انسان خطرناک هستند. اگر شیرابه از محل‌های دفن زباله نشت کند، می‌تواند سموم را از محل دفن زباله به منابع آب زیرزمینی مجاور بیاورد. مطالعات نشان داده‌اند که محل‌های دفن زباله بیشتر در نزدیکی محله های کم درآمد و جوامع رنگین پوست ساخته می­شوند. به دلیل این بی­عدالتی، این افراد بیشتر احتمال دارد که خطرات بهداشتی مرتبط با دفن زباله را تجربه کنند.
از آنجایی که اقیانوس تقریباً از هر موقعیت مکانی خشکی در سطوح پایین تری قرار دارد، بدنه دریافت کننده بسیاری از زباله‌های پلاستیکی تولید شده در خشکی است. سالانه چندین میلیون تن زباله وارد اقیانوس‌های جهان می‌­‌شود و بیشتر آن زباله‌های پلاستیکی است که به‌طور نادرست دور ریخته می‌شوند.

اولین مطالعه اقیانوس شناسی برای بررسی میزان زباله‌های پلاستیکی نزدیک به سطح در اقیانوس‌های جهان در سال 2014 منتشر شد و تخمین زدند که حداقل 5.25 تریلیون ذره پلاستیکی منفرد با وزن تقریباً 244000 متریک تن روی سطح یا نزدیک آن شناور هستند. یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که 44 درصد زباله‌های پلاستیکی در رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها و در سواحل مربوط به کیسه­ ها، بطری ­ها و اقلام مربوط به وعده­ های غذایی بیرون هستند.

 آلودگی پلاستیک اولین بار در اقیانوس­ ها توسط دانشمندانی که مطالعات پلانکتون را در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 انجام دادند، مشاهده شد. در اقیانوس‌ ها، آلودگی پلاستیکی می ‌تواند موجودات دریایی را مستقیماً از طریق در هم ‌تنیدگی با اجسامی مانند وسایل ماهیگیری از بین ببرد و همچنین از طریق بلع می­تواند باعث مرگ این موجودات شود.
 مطالعات نشان داده است که انواع گونه ‌ها، از جمله زئوپلانکتون‌ های کوچک، سیتاسین‌ های بزرگ، بیشتر پرندگان دریایی و همه لاک‌پشت‌ های دریایی، به راحتی تکه ‌های پلاستیکی و زباله‌ هایی مانند فندک، کیسه ‌های پلاستیکی و درب بطری ‌ها را می‌ خورند. همچنین نور خورشید و آب دریا پلاستیک را شکننده می‌ کند و در نهایت تجزیه اجسام بزرگ‌ تر به میکروپلاستیک‌ ها، پلاستیک را در دسترس زئوپلانکتون‌ ها و دیگر حیوانات کوچک دریایی قرار می ‌دهد.

آلودگی زمین چه اثرات مخربی دارد؟
آلودگی زمین اساساً هر بخش از دنیای زنده را تحت تأثیر قرار می دهد، از جمله: آلودگی آب های آشامیدنی، آلودگی خاک که منجر به از دست رفتن زمین های حاصلخیز کشاورزی، تغییرات اقلیمی که به دنبال خود سوانح طبیعی را در بردارد، خطر انقراض گونه ­های متفاوت در حیات­وحش، تغییر زیستگاه که برخی از حیوانات برای زنده ماندن محل زندگی خود را ترک می‌کنند، خشک شدن مناطق آلوده که منجر به افزایش آتش سوزی های جنگلی خواهد شد، افزایش آلودگی هوا که سوزاندن زباله تشدید کننده آن است، افزایش آلاینده های خاک که از طریق زنجیره غذایی وارد بدن می­شوند و مشکلاتی را سلامتی ایجاد می­ کند.

برخی از ترکیبات مورد استفاده در ساخت پلاستیک ها، مانند فتالات ها، بیسفنول و دی فنیل اتر پلی برومینه و ...، در بدن انسان شناسایی شدند که سیستم غدد­ درون­ریز را مختل می­ کند. یک سری از این ترکیبات علیه هورمون های مردانه عمل کرده و به عنوان آنتی آندروژن شناخته شدند؛ ترکیبات دیگر، از هورمون ­های طبیعی زنانه استروژن تقلید می ­کند و یا علاوه بر ضد آندروژن بودن، اختلال در هورمون­ های تیروئیدی را به همراه دارد. در واقع آسیب ­پذیری کودکان و زنان درسنین بارداری در برابر این مواد شیمیایی مختل کننده هورمون، بیشتر است.

چرا تمام زباله­ های پلاستیکی بازیافت نمی­‌شود؟
کارخانه­‌های بازیافتی به دلیل تفاوت در ساختار پلاستیک­‌ها، مجهز نیستند و به این دلیل است که شیمی و ساختار مواد پلاستیکی متنوع است و هر نوع به روش بازیافت خاصی نیاز دارد. درواقع بازیافت برخی از پلاستیک ­ها بسیار دشوار است و یا توجیه اقتصادی ندارد. محققان یک روش جدیدی را برای بازیافت پلی استایرن ارائه کردند. در این روش با قرار دادن مواد در معرض نور فرابنفش و افزودن یک کاتالیزور شیمیایی، محصولی به نام دی فنیل متان ایجاد می کند که بسیار مفید است. این ماده به عنوان یک پیش ماده در تولید دارو، تولید پلیمر و حتی به عنوان یک عطر در محصولات مصرفی استفاده می‌شود.

 نکته قابل توجه این است که این ماده از نظر قیمتی 10 برابر بیشتر از سایر موادی است که در حال حاضر می‌توان از پلی استایرن بازیافتی تهیه کرد. این روش بازیافت جدید با توجه به توجیه اقتصادی که به همراه خود دارد انگیزه­ای  برای برنامه ریزی بازیافت پلی استایرن ایجاد می‌کند تا به جای رفتن به محل‌های دفن زباله یا آلودگی پلاستیکی، جمع آوری و بازیافت شود.