دانشِ آموزشِ آنلاین را بیاموزیم

به گزارش رمزگشانیوز فرزانه یوسفیان - هنوز ترم دوم سال تحصیلی 98 شروع نشده بود که سر و کله ویروس کرونا از راه رسید و کلا‌س‌ها را برای مدتی تعطیل کرد. همه تصور می‌کردند دو هفته قرنطینه تمام شود، همه چیز به حالت قبل برمی‌گردد و می‌توانند به صورت حضوری پشتِ نیمکت‌ها و صندلی‌های مدارس و دانشگاه‌ها بنشینند، غافل از اینکه به جز برگزاری کلاس‌ها به صورت آنلاین، امتحانات آن ترم نیز به همان صورت برگزار شد.

 امتحانات دانش‌آموزان و دانشجویان در حالی به صورت آنلاین برگزار شد که هیچ پیش زمینه‌ای نه برای دانش‌آموزان و دانشجویان و نه برای معلمان و اساتید وجود نداشت و گویی چارت مشخصی برای آن تعریف نشده بود و هر فرد به هر صورت که دلخواهش بود، امتحانات را برگزار و نمره دهی کرد. هر دانشگاه سیستم برگزاری و ارائه‌ی دروس آموزشی را باتوجه به چارتِ مخصوص به خود در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. برای اطلاع از چگونگی تدریس کلاس‌های آنلاین و برگزاری امتحانات ترم گذشته با دانشجویانی که تجربه‌ی این‌گونه درس خواندن را داشتند، گفتگو کردیم.

علی محمدی کارمند دادگستری شهرستان نظرآباد، دانشجوی رشته حقوق دانشگاه پیام نور این شهرستان درخصوص تجربه‌اش در برگزاری امتحانات آنلاین ترم گذشته دانشگاه می‌گوید: یکی از دروسی که امتحانش ترم گذشته به صورت آنلاین برگزار شد، تفسیر موضوعی قرآن بود. 8 نمره‌ کلاسی و 12 نمره تحقیق، بیست نمره این درس را شامل می‌شد. 12 نمره آن باید از سرفصل‌های کتاب و یا موضوعی مرتبط با مباحث کلاس آماده و ارائه می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: باتوجه به گفته‌ی استاد، تحقیقی را با موضوعات مطرح شده که از منابع و کتاب‌های حوزوی در آن استفاده کردم، آماده و ارائه دادم. بعد از اعلام نمره‌ها، متوجه شدم نمره‌ای که برای من ثبت شده است 5/11 است. برای جویا شدن علت این نمره و اینکه اگر مشکلی در ارائه وجود داشته آن را برطرف کنم با استادم تماس گرفتم که متاسفانه ایشان با بیانی تند با من صحبت کرد. من به نمره‌ای که برای من ثبت شده بود، اعتراض کردم و پس از تجدید نظر نمره‌ی من را دَه ثبت کردند.

این دانشجو در خصوص تغییر نمره‌اش در این درس می‌گوید: نمره‌ی من به دلیل اعتراض و اینکه با استاد این درس تماس گرفته بودم، کمتر شد. اگر قرار بر این است که هر استاد باتوجه به سلیقه‌ی خود نمره‌ای را برای دانشجو در نظر بگیرد، برگزاری امتحان و ارائه تحقیق دیگر معنایی دارد!

محمدی درباره شرایط برگزاری امتحانات آنلاین، چنین می‌گوید: باتوجه به اینکه بسیاری از اساتید همچنان به روش سنتی و قدیمیِ آموزش؛ تکیه دارند، مشکلات بسیاری برای دانشجویان ایجاد می‌شود. استاد درس مذکور باتوجه به اینکه سنش بالاست و دانشجویان بسیاری را در هر ترم آموزش می‌دهد، نمی‌تواند آنچنان که باید برای هر دانشجو، زمانِ خاصی را اختصاص دهد. امیدوارم در ترم جدید از سوی تمامی دانشگاه‌ها بالاخص دانشگاه پیام‌نور نظرآباد نظارت بیشتری بر عملکرد اساتید و دانشجویان وجود داشته باشد.

مریم جلیل‌زاده دانشجوی ارشد رشته‌ی فیزیولوژی ورزشی گرایش تغذیه و ورزش، دانشگاه مازندران از تجربه‌اش درباره کلاس‌ها و امتحانات آنلاین در ترم دوم سال تحصیلی 98-99 می‌گوید: اوایل برای راه اندازی کلاس با مشکل روبرو بودیم، چون سیستم دانشگاه به صورت آفلاین بود و استاد پاورپوینت یا مقاله را آپلود می‌کرد و ما باید باتوجه به دروس ارائه شده، پاورپوینت آماده و ارسال می‌کردیم. پس از مدتی دسترسی تمامی دانشجویان به طور همزمان به سایت و اطلاعات ارائه شده فراهم شد؛ اما متاسفانه به دلیل سرعت پردازش اطلاعات با مشکل مواجه می‌شدیم.

وی ادامه می‌دهد: در روش آنلاین، نمایشگر در اختیار استاد قرار داشت و پاورپوینت یا مقاله پخش می‌شد و بر روی آن توضیح ارائه می‌شد. هر جلسه دو دانشجو باید مطالب خود را آماده می‌کردند که دسترسی دانشجویان از سمت استاد بود و هر دانشجویی که سوال داشت و یا می‌خواست صحبتی در کلاس داشته باشد، باید از سوی استاد این اجازه داده می‌شدکه صدای او را وصل کند؛ اما متاسفانه نویز به وجود آمده در صدا باعث ایجاد مزاحمت می‌شد.

این دانشجو درباره چگونگی تدریس برخی اساتید می‌گوید: یکی از پروفسورهای دانشگاه به دلیل بالا بودن سن‌شان نمی‌توانستند با روش آنلاین به آن صورت که باید با دانشجو ارتباط داشته باشند، حتی ایشان روش استفاده از شبکه‌های فضای مجازی را نمی‌دانستند. در پایان هم گفته‌ی خودشان بود و طرز برگزاری امتحان را بارها تغییر دادند. در ابتدا می‌گفت امتحان‌ به صورت فرمالیته است و بعد از آن چهار سوال ارسال کرد و جوابِ همان را نمره‌ی کلاسی اعلام کرد. سوال‌هایی که جواب‌شان در هیچ مقاله و کتابی یافت نشد و خودشان گفتند که سوالات سخت و کلی است و شما نمی‌توانید پاسخِ آن‌ها باید پیدا کنید.

دانشجوی ارشد دانشگاه مازندران درباره شیوه یکی از امتحانات ترم گذشته‌اش می‌گوید: یکی از شیوه‌های امتحانی به این صورت بود که زمانِ امتحان را کم در نظر بگیرید تا امکان تقلب وجود نداشته باشد. در یکی از امتحانات 11 سوال تشریحی مطرح شد که زمان پاسخگوی آن 30 دقیقه در نظر گرفته شده بود و باید پاسخ‌ها را تایپ شده ارسال می‌کردیم. زمان برای پاسخ‌دهی برای ما دانشجویان که سرعتِ تایپ‌مان معمولی است بسیار اندک بود. اینترنت من پس از پاسخ دادن به 6 سوال قطع شد و وقتی برای بار دوم وصل شدم هیچ سوالی برای من ثبت نشده بود و باید از ابتدا به سوال‌ها پاسخ می‌دادم که متاسفانه وقت امتحان تمام شد. البته با پیگیری‌های بعد از آن متوجه شدم استاد یک‌به‌یک جواب‌های شش سوال مرا ثبت کرده است.

وی به یکی دیگر از اختیارات اساتید دانشگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از امکاناتی که در اختیار اساتید قرار داشت، تنظیم سوال‌های ارائه شده بود. دانشجو باید حتما سوال اول را پاسخ ‌می‌داد تا امکان پاسخ دهی به سوال بعدی برای آن فراهم شود. این در صورتی است که در روش‌های حضوری اگر دانشجویی پاسخ یک سوال را نداند می‌تواند سوال دیگری را پاسخ دهد.

اساتید و دانشجویان هر طور که بود ترم گذشته را پشت سر گذاشتند. برخی گِله‌مند از سرعت اینترنت، برخی ناراضی از روش تدریس و برخی دیگر نگران از آموزشی که شاید متفاوت از روش حضوری باشد و نتواند آنچنان که باید خروجی مطلوبی را دربر داشته باشد. سه ماه فرصت خوبی بود تا بتوان نواقص این روش تدریس را یافت و برطرف کرد، اما آیا این کار انجام پذیرفته است؟

ترم جدیدِ دانشگاه‌ها چند روز دیگر آغاز می‌شود، امیدواریم استادی نباشد که بگوید با فضای مجازی ناآشناست، امیدواریم دانشجویی نباشد که استرس قطع شدن سیستم دانشگاه را داشته باشد و آرزو می‌کنیم قبل از روشِ تدریسی جدید، آموزشِ استفاده از آن را داشته باشیم که با چنین مشکلاتی روبرو نشویم.