کارگران در دوراهی معیشت و یلدا!

یادداشت- رمزگشانیوز؛ در ترسیم کلی جامعه، شکاف طبقاتی تا حدی عمیق جلوه‌گر است که از هر جنبۀ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی به قضیه نگاه می‌شود، تمایز نمایان است.
شکاف اقتصادی که یکی از مهمترین آسیب‌های جوامع بشری است، اگرچه این روزها به صورت فاحش در حال خودنمایی است که در پاره‌ای اعیاد ملی هم، جایی برای دهک‌های پایین جامعه وجود ندارد.
این روزها تعداد قابل توجهی از خانوارها در دوراهیِ معیشت و برگزاری جشن یلدا، گزینه اول را انتخاب می‌کنند و پُربیراه نیست، عنوان سفید را برای یلدای گروهی خاص از جامعه، مترادف کرد. یلدایی خالی و بی‌رنگ وَ تنها سفید! 
«یلدای سفید» که اطلاق خانوارهایی است که با فقر معیشت دست به گریبان هستند، در حالی فضای جامعه را ملتهب و نگران‌کننده کرده است که پیش‌ترها با عرضۀ انواع و اقسام خوراکی‌های مربوط به این شب که تناسب کافی با دستمزد قشر کارگرِ جامعه نیز داشت، گسترۀ تا حد قابل توجهی از افراد جامعه را به دورهمی ترغیب می‌کرد وَ نرخ انواع و اقسامِ مایحتاج یلدایی در بازار این روزهای جامعه، اگرچه با حقوق‌های کارگری هم‌خوانی ندارد که واژۀ یلدای سفید، ترادف تأسف‌باری را به وجود آورده است.
بیست‌وچهارم آذرماه جاری درحالی خبرگزاری تسنیم با تیترِ «گرانی‌ها و کارگرانی که از برپایی سفره‌های شب یلدا محرومند» به بحث اقتصاد و یلدا ورود کرد که در بندی از این گزارش آمده است: «بر اساس آخرین برآوردها، سبد معیشت خانوار کارگری به بیش از 33میلیون تومان رسیده است؛ عددی که به‌مراتب فراتر از حداقل دستمزد مصوب قرار دارد. همین شکاف عمیق میان درآمد و هزینه باعث شده است که بسیاری از خانواده‌های کارگری از خرید ملزومات سنتی یلدا مانند میوه، آجیل یا لباس نو برای نوروز صرف‌نظر کنند».
وَ در حالی «بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد برگزاری یک دورهمی خانوادگی چند نفره با حداقل‌های مرسوم، نیاز به بودجه‌ای چند میلیون تومانی دارد که بر اساس برآوردهای منتشرشده، مجموع مخارج یلدایی به سطحی رسیده که حدود ۴۰ درصد حداقل دستمزد ماهانه کارگران را مصرف می‌کند». 

به استنادِ گزارش‌های موجود: «هزینه یک کیلو آجیل شب یلدا به اضافه میوه‌هایی مانند سیب و انار و همچنین یک کیلو شیرینی خشک چیزی حدود سه میلیون تومان است و اگر هزینه شام شب یلدا را به این خرج‌ها بیفزاییم، شب یلدای ساده کارگران، چهار یا پنج میلیون تومان آب می‌خورد. این در حالی‌است که حداقل دستمزد کارگران شاغل و بازنشسته به اضافه همه مزایا، حدود پانزده میلیون تومان است»!

با تکیه بر مطالب بارگذاری شده در این راستا: «اقتصاددانان معتقدند مناسبت‌هایی مانند یلدا یا نوروز، علاوه بر بعد فرهنگی، نقشی مهم در احیای حس امید و همبستگی اجتماعی دارند. اما وقتی جمع خانوادگی به دلیل تورم به «خرج اضافی» تعبیر می‌شود، پیامدهای روانی آن در بلندمدت خود را نشان خواهد داد. این تحلیل‌ها نشان می‌دهد در حالی‌که مناسبت‌هایی چون یلدا و نوروز نمادهایی از هویت و همبستگی ملی هستند، فشار اقتصادی اجازه نمی‌دهد کارگران در آن‌ها مشارکت کامل داشته باشند. از نگاه کارشناسان، تا زمانی که شکاف میان هزینه معیشت و درآمد واقعی نیروی کار پر نشود، مداخله‌های حمایتی صرفاً جلوی سقوط بیشتر را می‌گیرد، نه آنکه رفاه از دست رفته را بازگرداند یا شادی‌های سنتی را احیا کند».
مبحث گرانی‌های متوالی، اگرچه آسیب متمرکز در جامعۀ حاضر محسوب می‌شود که در قریب به اکثریتِ سخنان رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهور، سخنگوی دولت و سایر کابینۀ اقتصادی -از ابتدای سکان‌داری تا کنون- موضوع معیشتِ خانوار مورد هدف بوده اما خروجیِ مثبت در این مسیر، همچنان با نادیده‌انگاری‌های مکرر از سوی مسئولان وقت مواجه است که به گفتۀ شماری از کارشناسان ذی‌ربط در این زمینه، مبحث عدم نظارت و تعلل مسئولان، از جمله مفاهیمِ پُرتکرار آسیب‌زا تلقی می‌شود که به طور صریح، تزلزل در نظارت در این مجرا را به رخ می‌کشد و مبحث تورم و صعود نرخ اجناسِ سبد معیشتی -فارغ از تلاقیِ اقتصاد با مبحثِ دورهمی‌های باستانی چون یلدا یا نوروز- همچنان رکورددار آمار و جداول روزانه است و نمودِ راهکار معین برای برون‌رفت از شرایط حاضر در هاله‌ای از خاموشی به سر می‌برد.
به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که برای توقفِ مارش گرانی در کشور، راهبرد مشخص از سوی مسئولان اقتصادی ارائه شود تا شاید جامعه در ماه‌های منتهی به پایان سال، بتواند شاهد مکثِ تورم‌ در سکوهای متعدد باشد!