روز فرهنگی به عنوان یک رویداد مهم در تقویم هر شهر، با هدف ارتقاء آگاهی اجتماعی، شناخت هویت فرهنگی و تقویت همبستگی اجتماعی برگزار میشود. این روز فرصتی است تا شهروندان بتوانند به بررسی فرهنگ محلی، تاریخ و سنتهای خود پرداخته و به ارزشهای فرهنگی خود بیشتر توجه کنند. فلسفه این روز در ایجاد فضایی برای تبادل نظر و تعامل فرهنگی است.
یادداشت- رمزگشانیوز؛ در این مطلب به قلم باهره حیدری میخوانید: یکی از اهداف اصلی برگزاری روز فرهنگی، ایجاد حس تعلق و هویت در میان شهروندان است. این روز فرصتی است برای گردهمایی افراد با پیشینههای مختلف و تبادل تجربیات فرهنگی. با ایجاد فضایی برای بیان و به اشتراکگذاری داستانها، سنتها و هنرها، شهروندان میتوانند احساس نزدیکی و همبستگی بیشتری با یکدیگر پیدا کنند.
از سوی دیگر، روز فرهنگی به عنوان یک فرصت آموزشی عمل میکند. این رویداد میتواند به جوانان و نسلهای جدید فرصتی بدهد تا با تاریخ و فرهنگ منطقه خود آشنا شوند و بهویژه از تجربیات و دانستههای نسلهای پیشین بهرهبرداری کنند. این ارتباط با گذشته به جوانان کمک میکند تا هویت خود را بشناسند و به فرهنگ خود افتخار کنند.
همچنین، برگزاری روز فرهنگی میتواند به جذب گردشگران و افزایش شناختهشدن شهر کمک کند. این رویداد میتواند فرصتی برای نمایش هنرمندان محلی، صنایع دستی و محصولات فرهنگی باشد و به رشد اقتصادی منطقه کمک کند. این مسئله بهویژه برای شهرهایی که به دنبال توسعه پایدار هستند، اهمیت زیادی دارد.
با این حال، فلسفه روز فرهنگی باید با توجه به نیازها و مشکلات جامعه شکل بگیرد. مسئولان باید به دغدغهها و خواستههای مردم توجه کنند و برنامههایی را طراحی کنند که به واقعیات اجتماعی و فرهنگی جامعه پاسخ دهد. اگر روز فرهنگی صرفاً به مراسمهای نمایشی و فراموششده تبدیل شود، تأثیر آن بر جامعه به حداقل خواهد رسید.
کرج، به عنوان یکی از شهرهای مهم و پرجمعیت ایران، در سالهای اخیر با چالشهای متعددی در حوزههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مواجه شده است. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیاییاش و نزدیکی به تهران، مهاجران زیادی را از استانها و شهرهای مختلف به خود جذب کرده است. این وضعیت به تنوع فرهنگی و اجتماعی در کرج افزوده، اما در عین حال چالشهایی نیز به وجود آورده است.
یکی از اصلیترین معضلاتی که ساکنان کرج با آن روبهرو هستند، مشکلات اقتصادی و معیشتی است. بسیاری از خانوادهها در تأمین نیازهای اولیه زندگی دچار مشکلات جدی هستند و این شرایط فشار زیادی بر سلامت روان آنها وارد کرده است. در این میان، وجود زندانها و حاشیهنشینی در کرج به شدت بر فرهنگ و رفتار اجتماعی شهروندان تأثیر میگذارد.
وجود حاشیهنشینی و بیکاری بهویژه در میان جوانان، بروز آسیبهای اجتماعی متعدد میشود. جوانانی که به دلیل کمبود امکانات تفریحی و فرهنگی، به فعالیتهای بعضاً ناهنجار روی میآورند. برای مثال، در برخی مناطق مانند گوهردشت، جوانان کمسن و سال در خیابانهای فرعی به وضوح به مصرف مواد مخدر «گل» روی آوردهاند. کافی است فقط چند دقیقه قدمی در این منطقه بزنید، بی شک این ناهنجاری های اجتماعی با اقدامات فرهنگی مناسب این نسل کمرنگ خواهد شد، این تنها یک مثال بود و نشان از عدم وجود سرگرمیهای مناسب و جذاب برای جوانان، بهویژه نسل زد است.
برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی برای سلیقههای مختلف، میتواند به تقویت هویت فرهنگی کرج و کاهش معضلات اجتماعی کمک کند. با این حال، برنامهریزی این رویدادها باید با دقت و شناخت کافی از نیازهای جامعه انجام شود. مسئولان فرهنگی باید به جای صرفاً برگزاری مراسمهای نمایشی و البته پر کردن سوابق خود در کرج، به دنبال راهحلهایی باشند که مشارکت مردم را به دنبال داشته باشد و سبب شود آنها به مسائل اجتماعی و فرهنگی شهر توجه کنند.
مدیران فرهنگی باید با انجام پژوهشهای میدانی و نظرسنجی، نیازها و خواستههای نسل جوان را شناسایی کنند. این اطلاعات میتواند در طراحی برنامههای فرهنگی مؤثر و جذاب کمک کند. همچنین، باید توجه ویژهای به موضوعات اقتصادی و اجتماعی کرد و با ایجاد فضایی برای بیان مشکلات و دغدغههای مردم، به تقویت سلامت روان آنها پرداخت و فشار تحمیلشده از شرایط موجود را کمی کاست.
توسعه برنامههای فرهنگی و اجتماعی متناسب با نیازهای نسل جدید و بهخصوص نسل زد، میتواند تأثیر زیادی بر کاهش ناهنجاریهای اجتماعی داشته باشد. این نسل به دنبال فعالیتها و سرگرمیهایی است که به زندگی روزمرهشان نزدیکتر باشد و به آنها حس تعلق و هویت بدهد. از این رو، توجه به علایق و نیازهای این نسل میتواند کلید حل بسیاری از مشکلات اجتماعی کرج باشد.
در نهایت، برای بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی کرج، نیاز به همکاری بین مدیران، هنرمندان، نخبگان و خود شهروندان است. ایجاد فضایی برای مشارکت فعال مردم در برنامههای فرهنگی میتواند به تقویت هویت شهر و کاهش مشکلات اجتماعی کمک کند. اگر مسئولان فرهنگی به این مسائل توجه کنند و برنامهریزی دقیقی داشته باشند، آینده بهتری برای کرج رقم خواهد خورد.
برای یک رویداد فرهنگی که هدفش تقویت هویت و تعلق خاطر شهروندان است، انتظار میرفت که مدیران فرهنگی کرج هم یک بار برنامههایشان را با واقعیتهای این شهر هماهنگ کنند. اما ظاهراً باز هم «رویداد فرهنگی» به یک مراسم نمایشی تبدیل شد، آن هم با حضور حداقل افراد تأثیرگذار و هنرمندان محلی و البته غیبت برخی مسئولان. نماینده ولی فقیه از ابتدای مراسم حضور داشتند اما، نمایندههای مجلس و حتی استاندار هم به این رویداد نیامدند و نهایتاً معاون استاندار هم اواسط برنامه حاضر شد که این خود جای سؤال دارد.
نکته جالبتر، عدم اطلاعرسانی مناسب برای این روز فرهنگی بود. حتی اگر بهطور اتفاقی از بلوار رد میشدید، هیچ اثری از تبلیغات، بنر، یا نشانهای که نشان دهد رویدادی با عنوان «روز فرهنگی کرج» در حال برگزاری است، نمیدیدید. انگار مراسم صرفاً برای پر کردن رزومه و رفع تکلیف برگزار شده، نه برای مردم. شاید اگر خبرنگارها و فعالان رسانهای نبودند، کسی از این رویداد با خبر نمیشد.