کتاب سرزمین طارم دهمین کتاب تالیفی دکتر مهدی محمدی بوده و برای نگارش آن بیش از ۳٠٠٠ کیلومتر با وسیله شخصی خود سفر و در عرض شش سال اقدام به جمع‌آوری مستقیم و میدانی اطلاعات لازم از مسئولین و آگاهان منطقه طارم فرهنگی از لوشان تا خلخال از سیردان تا آببر و... کرده‌اند.

مصاحبه- رمزگشانیوز؛ طارم سرزمین زرخیزی است که به خاطر تنوع محیط زیستی و اقلیمی به هندوستان ایران مشهور است. بخشی از طولانی‌ترین رودخانه ایران (قیزیل اوزن) بر بستر این دیار سرسبز جاری است. خطه طارم مسکن انسان‌هایی پرشور، آگاه و خونگرم بوده و مشاهیر بسیاری در حوزه‌های علمی (پروفسور نیکخواه بهرامی)، حوزه سیاست (دکتر شکوری راد؛ دبیرکل حزب اتحاد)، حوزه ورزش (استاد شهاب سلطانی)، برادران روحانی (کاراته) و.... را تحویل ایران و جهان داده است. قلعه‌های باستانی، محصولات کشاورزی (زیتون، انار و برنج و...)، شاعران خوش‌ذوقی چون روحانی و ادیب شعرای طارمی و از همه مهمتر آشیق‌های پرشور سنتی (آشیق مسلم عسگری آشیق بین‌المللی) همه و همه از چشمه‌ساران طارم زیبا نشو و نما کرده‌اند.
کتاب "سرزمین طارم" دهمین کتاب تالیفی دکتر مهدی محمدی بوده و برای نگارش آن بیش از ۳٠٠٠ کیلومتر با وسیله شخصی خود سفر و در عرض شش سال اقدام به جمع‌آوری مستقیم و میدانی اطلاعات لازم از مسئولین و آگاهان منطقه طارم فرهنگی از لوشان تا خلخال از سیردان تا آببر و... کرده‌اند.
پدر و مادر محمدی ۶۰ سال پیش از درام طارم علیا به تهران کوچ کرده‌اند. دکتر محمدی برای ادای دین به سرزمین آبا و اجدادی خود کتابی تحقیقی و سترگ در ۸۰۰ صفحه در فصول مختلف شامل محوطه‌های باستانی، مساجد و چارطاقی ها، چینه تخصصی زمین شناسی ساختمان، اکتشافات معدنی، محصولات کشاورزی، بیش از ۲۵۰ تن از مشاهیر و... را گردآوری و تالیف کرده است.
برای کتاب سرزمین طارم مراسمات رونمایی چندی در هشتجین خلخال، خورش رستم خلخال، خندان طارم سفلی، کتابخانه مرکزی سیردان، بخشداری گیلوان و سیردان و البرز برگزار شده است. این کتاب وزین مشمول مطالب متقن، تحقیقی پاییز ۹۹ توسط انتشارات بین‌المللی دیبا منتشر و مورد عنایت محققین و منتقدین داخلی و خارجی قرار گرفته است.

در ادامه گپی با دکتر مهدی محمدی مؤلف کتاب سرزمین طارم می‌زنیم:
جناب دکتر ضمن تبریک انتشار کتاب سرزمین طارم، خود را معرفی کرده و هدف از این کار فرهنگی سترگ را بیان فرمایید؟
به نام خداوند جان آفرین
حکیم سخن در جهان آفرین
ن و القلم و ما یسطرون
هدف نخست از تدوین و تألیف کتاب سرزمین طارم، بیان تعهّد و تعلّق به سرزمین مادری است.
بنده مهدی محمدی دانش آموخته دکترای مدیریت، کارشناس دادگستری بوده و علاوه بر تدریس و تحقیق به کشاورزی نیز مشغولم.

گستره طارم محدود به چه مناطقی است؟
این مجموعه دومین منظور کوششی است. جهت تدوین شناسنامه منظومه سرزمینی طارم بر اساس سوابق تاریخی و انطباق آن با وضعیت فعلی تقسیمات کشوری؛ به عبارت دیگر "کهن دیار طارم" در گذشته از لوشان تا خلخال گستره داشته و شامل: طارم پایین و طارم ِ خلخال بوده و در حال حاضر منقسم و به نواحی همسایه منضم شده است؛ به طوری که بخش طارم سفلی جزء استان قزوین، شهرستان طارم، محدوده استان زنجان و طارم اَعلی (طارم ِ خلخال) شامل قسمتی از کلور و بخش خورش رستم در محدوده استان اردبیل قرار دارد.

در خصوص مختصات فرهنگی و موسیقایی و مشاهیر طارم توضیح دهید.
هم اکنون هم اشتراکات زبانی و ادبی و موسیقایی کم نظیری در گستره سرزمینی موصوف قابلیت مطالعات کارشناسی و دقیق هست و با بررسی اجمالی آهنگهای آشیقی (هاواهای) خلخال و طارم به این انطباق هنری و فرهنگی در حد عالی پی خواهیم برد.
در فصل مفاخر سرزمین طارم به شرح کوتاه از تذکره ٨٠٠ شهید والامقام دفاع مقدس به تفکیک هر روستا و دهستان از بخشهای خوش رستم و کلور خلخال و بخش طارم سفلی و شهرستان طارم پرداخته شده و سپس رزومه ٢٥٠ شخصیت از نام‌آوران سرزمین طارم از ٥٠٠ سال پیش تا حال حاضر پرداخته شده است.

در خصوص گستره جغرافیایی و زیست محیطی و پوشش گیاهی طارم چه توضیحی دارید؟
در فصل فرهنگ جغرافیایی در ٤٠٠ صفحه، شرح مشخصات تمام روستاها و آبادی‌ها، دهستان‌ها و بخش‌های سرزمین طارم بطور کامل تبیین شده و هر محل با ذکر مختصات جغرافیایی دقیق، موقعیت کوهها و رودها، جمعیت بر اساس آخرین آمار موجود در سال ١٣٩٥ و نوع گیاهان و رُستنی‌ها، جانوران و انواع کشت، تشریح شده است.

در خصوص آمایش سرزمینی طارم توضیحاتی لطف کنید.
در فصل دهم توصیه‌های آمایش سرزمین و برنامه توسعه زیربنایی در حدود ١٠٠ صفحه و بیش از ٨٠٠ مورد طبق استاندارد SWOT برای کل منظومه سرزمینی به تفکیک هر دهستان و بخش توصیف شده و حسب مورد توصیه کارشناسی برای امتزاج و الحاق اماکن وفق تقسیمات کشوری موجود برای دولتمردان و مجلسیان، ارائه شده که إن‌شاءالله با اجرای موارد مندرج، سبب توسعه و اعتلای سرزمینی خواهد شد.

در خصوص گسترش مواصلاتی طارم و خروج از بن‌بست ارتباطی در این کتاب بفرمایید.
تأثیرات پروژه مواصلاتی خلخال_طارم_منجیل از جنبه‌های راهبردی و کارکردی در حوزه های اقتصاد خُرد و کلان، گردشگری، جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است.
در مجموع کتاب سرزمین طارم به گونه جامع و دانشنامه سرزمینی و با قابلیت جستجوی علمی برای رساله‌های دکتری تخصصی و پایان نامه کارشناسی ارشد دانشجویان رشته‌های مرتبط تدوین شده و به لحاظ کتابنامه و مأخذ شناسی دارای ٣٥ صفحه نمایه، شامل: نمایه موضوعی، نمایه اشخاص و نمایه مکان‌ها است که در حدود ٩٠٠ صفحه و مشتمل بر ١٠ فصل با قطع وزیری با انواع جدول، تصاویر و نقشه با تعدادی کاغذ گلاسه و جلد سخت تهیه و توسط انتشارات بین‌المللی گیوا منتشر شده است.
جناب دکتر ضمن تشکر از وقتی که در اختیار بنده گذاشتید، علاقمندان و صاحب‌نظران را به خوانش این اثر وزین و تحقیقی دعوت می‌کنیم.

رضا قاسم‌پور