نگاهی به آثار راه یافته بخش مستند به جشنواره ملی فیلم فجر
رویا سلیمی - آثار بخش مستند سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر در حالی معرفی شد که این آثار بعضا در جشنواره سینما حقیقت جوایزی را به خود اختصاص داده بود و یا در جشنواره‌های دیگر حضور پررنگی داشتند و اغلب مستندهای مهم سال در جشنواره سینماحقیقت به نمایش درآمد که در این دوره از جشنواره حضور ندارند و امکان دیده شدن از آنها سلب شد.
به گزارش رمزگشا به نفل از پیام زمان، در فاصله باقیمانده تا آغاز مهمترین رویداد سینمای ایران، هیات انتخاب بخش مستند جشنواره ملی فیلم فجر که شامل «رامین حیدری فاروقی»، «بابک بهداد» و «مرتضی شعبانی» می‌شوند که پس از بازبینی فیلم‌های مستند بلند متقاضی حضور در بخش مستند، نهایتا ده فیلم را برای حضور در این بخش برگزیدند؛ فیلم‌هایی که برخی از آنها یقینا در میان برترین‌های مستند امسال قرار نمی‌گیرند و در مقابل، بسیاری از برترین فیلم‌های مستند در این لیست حضور ندارند.
«چشم‌ها و دست‌ها»، «پنهان»، «قرقبان»، «رنج زیر پوست»، «گلوله باران»، «خاطرات موتورسیکلت» و «صحنه‌هایی از یک جدایی» را می‌توان از جمله مهمترین و بهترین مستندهایی دانست که از حضور در جشنواره ملی فجر بیرون مانده‌اند و عموما مستندهایی امکان دیده شدن پیدا کردند که پیش از این در جشنواره سینما حقیقت مورد تقدیر قرار گرفته بودند. گرچه حضور در جشنواره ملی فیلم فجر و قرار گرفتن در میان لیست بلند بالایی از فیلم‌های داستانی شرایط ایده‌آلی برای سینمای مستند نیست، اما امکان رقابت و قرار گرفتن در فهرست بزرگترین رویداد سینمای ایران امکان مهمی برای هر فیلمسازی محسوب می‌شود. در مورد ملاک و معیار انتخاب آثار داوران این بخش صحبت‌هایی کلی و مبهمی بیان کرده‌اند که نمی‌شود از میان آنها نکات قابل توجهی برداشت کرد اما قطعا این مستندها در میان مهمترین و بهترین آثار سینمای مستند امسال قرار ندارند.
مستندهایی که به جشنواره سی و هشتم فیلم فجر راه یافتند، عبارتند از:
مهدی عراقی را بکش، ساخته و تهیه عبدالرضا نعمت‌اللهی است. این فیلم مستند پرتره‌ای در مورد زندگی و شهادت مهدی عراقی است. او از بازاریان تهران بود که از سالهای آغاز فعالیت سیاسی علیه رژیم پهلوی حضور پررنگی در جریانهای سیاسی داشت، مدتی با فدائیان اسلام همکاری کرد و پس از شهادت نواب صفوی با امام خمینی(ره) آشنا شد و تا لحظه شهادت در زمره نزدیکترین یاران ایشان بود. مهدی عراقی در سال ۵۸ توسط گروهک فرقان ترور شد.
فیلم بانو عصمت، ساخته و تهیه‌کنندگی محمد حبیبی منصور است. این مستند داستان زندگی عصمت احمدیان از زنان جنگنده اهوازی است. زنی که خود و خانواده‌اش او از جمله همسر و فرزندانش هرکدام به نوعی با جنگ در ارتباط هستند، شرایط زندگی آنها در جنگ و پس از جنگ محوریت پرداختن به این شخصیت است.
خسوف ساخته محسن استادعلی و تهیه‌کنندگی مشترک محسن استادعلی، مسعود زارعیان است. روایت تردید و شک طلبه‌ای برای ملبس شدن به لباس روحانیت است. در این میان سینما روی دیگر سکه این شک قرار دارد. این فیلم در چندین بخش از جشنواره سینماحقیقت به موفقیت‌هایی دست پیدا کرد.
جایی برای فرشته‌ها نیست ساخته سام کلانتری و تهیه‌کنندگی محمد شکیبانیا و محسن شاه‌محمد میراب این مستند روایت تلاش تیم ملی اسکیت هاکی زنان ایران» است که برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی با مشکلات عدیده مالی مواجه هستند. آنها برای تحقق آرزوی خود، باید شخصا هزینه‌های حضور در این ترنومنت را تامین کنند. این فیلم نیز در جشنواره سینماحقیقت برخی عناونی اصلی را از آن خود کرد.
خط باریک قرمز ساخته فرزاد خوشدست و تهیه‌کنندگی نگار اسکندرفر و فرزاد خوشدست است. این فیلم داستان حضور تیمی تئاتری در کانون اصلاح و تربیت است تا به واسطه تمرین تئاتر و سایکوردام دست به تغییراتی در آینده نوجوانانی بزند که درگیر آسیب‌های اجتماعی ویژه هستند. این فیلم پیش از این نیز در جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درآمد و جوایزی را کسب کرد. با این تفاسیر حضور مجدد در رویدادی سینمایی دیگر امکان عرض اندام آثاری را سلب می‌کند که حضورهای متعددی مانند این فیلم را تجربه نکردند و از نگاه تماشاگران و اهالی رسانه در جشنواره فیلم فجر محروم خواهند ماند.
عالیجناب، ساخته سجاد ایمانی و تهیه‌کنندگی رضا دانش‌پژوه، سجاد ایمانی است. این فیلم داستان زندگی یک علاقمند به ورزش بوکس است که به دلیل مسائل مالی زندگی‌اش دستخوش اتفاقات مختلفی می‌شود.
زمستان است ساخته مهرداد زاهدیان و تهیه‌کنندگی پیروز حناچی است. این مستند روایت تاریخی شکل گیری خیابان لاله‌زار تهران است. سیر تحول این خیابان از زمانیکه در اوج فعالیت‌های فرهنگی قرار داشت تا به امروز که تبدیل به بازار لوستر فروشی شده. در این مستند، داستان ترور احمد دهقان سردبیر تهران مصور نیز مطرح می‌شود و آرشیوی عظیم از عکس و سند از تهران آن روزگار ارائه می‌دهد. این مستند که به کمک شهرداری تهران ساخته شده است نگاهی به معماری و شیوه ساخت و ساز در این خیابان در ابتدای شکل‌گیری آن نیز دارد. سبک معماری روسی، فرانسوی و انگلیسی در این خیابان دیده می‌شود.
کامی ساخته میترا ابراهیمی و تهیه‌کنندگی پیمان قاسم‌خانی است. این فیلم مستند پرتره‌ای از زندگی کامیار شاپور پسر فروغ فرخزاد و پرویز شاپور است. او که نقاشی گوشه‌گیر است و زندگی غم‌انگیزی را پشت سر گذاشته است. کامیار شاپور را عده اندکی می‌شناسند و شناخت آنها بعضا به واسطه نام مادرش است. این مستند سعی دارد او را از زیر سایه شناخت مادر خارج کند و نور دیگری بر شخصیت، آثار و زندگی او بتاباند.
زندگی میان پرچم‌های جنگی، ساخته و تهیه‌کنندگی محسن اسلام‌زاده است. این فیلم روایتی دیگر از حضور داعش در سوریه را در دارد و سعی شده در آن نگاه متفاوت فیلمساز به این مسئله مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. فیلم پروژه ازدواج، ساخته حسام اسلامی و عطیه عطارزاده و تهیه‌کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. در یک مرکز نگهداری از بیماران اعصاب و روان، عده‌ای سعی دارند برای بهبود حال آنها ازدواج‌هایی میان این بیماران صورت دهند.
«چشم‌ها و دست‌ها»، «پنهان»، «قرقبان»، «رنج زیر پوست»، «گلوله باران»، «خاطرات موتورسیکلت» و «صحنه‌هایی از یک جدایی» را می‌توان از جمله مهمترین و بهترین مستندهایی دانست که از حضور در جشنواره ملی فجر بیرون مانده‌اند و عموما مستندهایی امکان دیده شدن پیدا کردند که پیش از این در جشنواره سینما حقیقت مورد تقدیر قرار گرفته بودند. گرچه حضور در جشنواره ملی فیلم فجر و قرار گرفتن در میان لیست بلند بالایی از فیلم‌های داستانی شرایط ایده‌آلی برای سینمای مستند نیست، اما امکان رقابت و قرار گرفتن در فهرست بزرگترین رویداد سینمای ایران امکان مهمی برای هر فیلمسازی محسوب می‌شود. در مورد ملاک و معیار انتخاب آثار داوران این بخش صحبت‌هایی کلی و مبهمی بیان کرده‌اند که نمی‌شود از میان آنها نکات قابل توجهی برداشت کرد اما قطعا این مستندها در میان مهمترین و بهترین آثار سینمای مستند امسال قرار ندارند.
مستندهایی که به جشنواره سی و هشتم فیلم فجر راه یافتند، عبارتند از:
مهدی عراقی را بکش، ساخته و تهیه عبدالرضا نعمت‌اللهی است. این فیلم مستند پرتره‌ای در مورد زندگی و شهادت مهدی عراقی است. او از بازاریان تهران بود که از سالهای آغاز فعالیت سیاسی علیه رژیم پهلوی حضور پررنگی در جریانهای سیاسی داشت، مدتی با فدائیان اسلام همکاری کرد و پس از شهادت نواب صفوی با امام خمینی(ره) آشنا شد و تا لحظه شهادت در زمره نزدیکترین یاران ایشان بود. مهدی عراقی در سال ۵۸ توسط گروهک فرقان ترور شد.
فیلم بانو عصمت، ساخته و تهیه‌کنندگی محمد حبیبی منصور است. این مستند داستان زندگی عصمت احمدیان از زنان جنگنده اهوازی است. زنی که خود و خانواده‌اش او از جمله همسر و فرزندانش هرکدام به نوعی با جنگ در ارتباط هستند، شرایط زندگی آنها در جنگ و پس از جنگ محوریت پرداختن به این شخصیت است.
خسوف ساخته محسن استادعلی و تهیه‌کنندگی مشترک محسن استادعلی، مسعود زارعیان است. روایت تردید و شک طلبه‌ای برای ملبس شدن به لباس روحانیت است. در این میان سینما روی دیگر سکه این شک قرار دارد. این فیلم در چندین بخش از جشنواره سینماحقیقت به موفقیت‌هایی دست پیدا کرد.
جایی برای فرشته‌ها نیست ساخته سام کلانتری و تهیه‌کنندگی محمد شکیبانیا و محسن شاه‌محمد میراب این مستند روایت تلاش تیم ملی اسکیت هاکی زنان ایران» است که برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی با مشکلات عدیده مالی مواجه هستند. آنها برای تحقق آرزوی خود، باید شخصا هزینه‌های حضور در این ترنومنت را تامین کنند. این فیلم نیز در جشنواره سینماحقیقت برخی عناونی اصلی را از آن خود کرد.
خط باریک قرمز ساخته فرزاد خوشدست و تهیه‌کنندگی نگار اسکندرفر و فرزاد خوشدست است. این فیلم داستان حضور تیمی تئاتری در کانون اصلاح و تربیت است تا به واسطه تمرین تئاتر و سایکوردام دست به تغییراتی در آینده نوجوانانی بزند که درگیر آسیب‌های اجتماعی ویژه هستند. این فیلم پیش از این نیز در جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درآمد و جوایزی را کسب کرد. با این تفاسیر حضور مجدد در رویدادی سینمایی دیگر امکان عرض اندام آثاری را سلب می‌کند که حضورهای متعددی مانند این فیلم را تجربه نکردند و از نگاه تماشاگران و اهالی رسانه در جشنواره فیلم فجر محروم خواهند ماند.
عالیجناب، ساخته سجاد ایمانی و تهیه‌کنندگی رضا دانش‌پژوه، سجاد ایمانی است. این فیلم داستان زندگی یک علاقمند به ورزش بوکس است که به دلیل مسائل مالی زندگی‌اش دستخوش اتفاقات مختلفی می‌شود.
زمستان است ساخته مهرداد زاهدیان و تهیه‌کنندگی پیروز حناچی است. این مستند روایت تاریخی شکل گیری خیابان لاله‌زار تهران است. سیر تحول این خیابان از زمانیکه در اوج فعالیت‌های فرهنگی قرار داشت تا به امروز که تبدیل به بازار لوستر فروشی شده. در این مستند، داستان ترور احمد دهقان سردبیر تهران مصور نیز مطرح می‌شود و آرشیوی عظیم از عکس و سند از تهران آن روزگار ارائه می‌دهد. این مستند که به کمک شهرداری تهران ساخته شده است نگاهی به معماری و شیوه ساخت و ساز در این خیابان در ابتدای شکل‌گیری آن نیز دارد. سبک معماری روسی، فرانسوی و انگلیسی در این خیابان دیده می‌شود.
کامی ساخته میترا ابراهیمی و تهیه‌کنندگی پیمان قاسم‌خانی است. این فیلم مستند پرتره‌ای از زندگی کامیار شاپور پسر فروغ فرخزاد و پرویز شاپور است. او که نقاشی گوشه‌گیر است و زندگی غم‌انگیزی را پشت سر گذاشته است. کامیار شاپور را عده اندکی می‌شناسند و شناخت آنها بعضا به واسطه نام مادرش است. این مستند سعی دارد او را از زیر سایه شناخت مادر خارج کند و نور دیگری بر شخصیت، آثار و زندگی او بتاباند.
زندگی میان پرچم‌های جنگی، ساخته و تهیه‌کنندگی محسن اسلام‌زاده است. این فیلم روایتی دیگر از حضور داعش در سوریه را در دارد و سعی شده در آن نگاه متفاوت فیلمساز به این مسئله مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. فیلم پروژه ازدواج، ساخته حسام اسلامی و عطیه عطارزاده و تهیه‌کنندگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است. در یک مرکز نگهداری از بیماران اعصاب و روان، عده‌ای سعی دارند برای بهبود حال آنها ازدواج‌هایی میان این بیماران صورت دهند.
لینک کوتاه
کلید واژه
اخبار مرتبط
نظرات شما
0 نظر